De partijdemocratie verkeert in crisis. Met bewegingen of netwerken proberen politici het tij te keren. Burgers beloven ze meer inspraak, via polls of aan discussietafels. Maar Rudi Laermans en Anton Jäger betwijfelen of dat de oplossing is. (De Standaard 12-12-2020). Maken we in Vlaanderen de doodsstrijd van de partijdemocratie mee? Bewegingen en losse verkiezingsvehikels lijken in de media- of publieksdemocratie de toekomst. Directe communicatielijnen met de burger moeten soelaas bieden voor het gestaag dalende aantal partijleden en een almaar wispelturiger electoraat. Partijen worden geconfronteerd met een steeds dalend ledenaantal. Partijen overleven als leveranciers van het beleid, maar lopen intern leeg – of raken niet echt meer gevuld. “De ideale burger in het burgerpopulisme: mondig en eigengereid, duldt geen betutteling en is geen lid van een partij of vakbond. Zijn favoriete publieke habitat zijn de sociale media wat bepaalde politici goed uitkomt“ Hierdoor ontstaat een “spektakeldemocratie” waarbij politici zich als “leiders” opwerpen, en moeten “zoals bij voetbalploegen rond hun sterspelers ...een mediabeest worden.” En besluiten de auteurs: “De partijdemocratie verkeert in een diepe crisis en de spektakeldemocratie amuseert ons te pletter. Maar het burgerpopulisme biedt geen plausibel antwoord.”
Rudi Laermans en Anton Jäger in De Standaard 12-12-2020
Het is nu net de Directe Democratie die het burgerpopulisme, waar de mensen zich scharen achter een “leider”, kan overwinnen. Immers in een echte democratie worden beslissingen door de burgers genomen, al dan niet via referenda op volksinitiatief, doordat alle burgers een vrije en gelijke stem hebben mogen uitbrengen over een wetsvoorstel of beslissing. In een echte democratie stemmen de mensen over wetten, en gaat het niet over het verkiezen van een partij met een “leider”. Dan wordt de particratie een het populisme in de kiem gesmoord. Ook het ‘ik-populisme” wordt overwonnen omdat de besluitvorming gebeurt na het gesprek van alle vrije en gelijke burgers, waar vrij spreekrecht voor iedereen is gegarandeerd.
Een argument dat de zo tot stand gekomen beslissers geen verantwoording moeten afleggen houdt geen steek. Want in een echte democratie dragen de burgers zelf de gevolgen van hun eigen beslissing. En als achteraf blijkt dat een beslissing onrechtvaardige uitwerkingen heeft kan ze via een correctief referendum worden bijgestuurd.
Bij Meer Democratie vzw werken we aan deze vorm van Directe Democratie. Sluit u bij ons aan en steun ons om dit mogelijk te maken.
