Bevinding van de online-conferentie: ‘De Toekomst van de Democratie’

De Zoom-conferentie van onze zusterbeweging Mehr Demokratie (Duitsland) van zaterdag 16 mei ll. is tot een spectaculair evenement uitgegroeid. Tot de uiterst aangename verrassing van de initiatiefnemers bleken een 1200 deelnemers zich te hebben ingeschreven. Vijfhonderd daarvan waren met zekerheid aanwezig. Het congres verliep van 12 tot 19 u en bestond uit de volgende onderdelen:

  1. Podiumdiscussie: ‘Hoe moet de democratie er in de toekomst uitzien?’;
  2. Groepsdiscussies (in break-outrooms) rond 24 verschillende thema’s (voorbeelden:  ‘EU’, ‘referendum’, ‘politiek medezeggenschap van jongeren’, ‘loting’, ‘corona’, ‘kunst, directe democratie en ik-tegenwoordigheid’, ‘veranderende wereldorde’, ‘de ziel van de democratie ontwikkelen’ etc.);
  3. De toekomst van de informatie;
  4. De toekomst van het protest;
  5. De toekomst van de participatie - in twee simultane workshops: a. gelote burgerraden,  b. software, ‘virtuele democratie’;
  6. Voordracht Christian Felber: ‘Uitzicht op de toekomst’ (met vragenronde).

De organisatie verliep vlekkeloos – op een paar geluidsproblemen na (wat met zo een reuzendeelname een succes mag heten). Er was een goed overwogen én bewaakte timing. Tussen elk onderdeel viel een kwartier pauze – tijdens de voorlaatste voor de liefhebbers een reeks eenvoudige yoga-oefeningen, door een experte geleid. De presentatoren (Alexander Trennheuser, Roman Huber, Marie Jünemann, Achim Wölkel) praatten alles even professioneel als ongedwongen aan elkaar.  Sprekers-referenten waren verder o.a. Wolfgang Merkel (Prof. HU Berlijn), Kira Greadah (Fridays for Future), Marco Bülow (MP-De), Claudine Nierth (Mehr Demokratie), Arne Semsrott (activist-journalist), Christoph Bautz (Campact), Katharina Liessenberg.
Een meerderheid van de deelnemers had zijn/haar camera niet aangeschakeld, zodat ik me geen precies idee kon vormen van de sociologische samenstelling van het geheel. Ik heb het niet speciaal geobserveerd, maar de naar schatting rond de tweehonderd wél zichtbare deelnemers bleken een mix te zijn van generaties (waarschijnlijk beduidend minder onder de 30) en geslachten; weliswaar heel ‘wit’.

Hoewel de tijd voor publieksreactie zorgvuldig was ingepland, is de gelegenheid tot mondelinge interactie op een dergelijk massaal bijgewoond congres uiteraard heel beperkt. De snelheid waarmee de chat-opmerkingen en vragen voorbij rolden, maakte van het lezen niet alleen een horizontale, maar een bijna even snelle verticale oogoefening. De schermbreedte was te kort was om berichten van meer dan een paar regels zonder scrollen te kunnen lezen.

Al is 600 of 1000 deelnemers een nietig percentage van het aantal Duitssprekende burgers, toch gaf dit congres een, naar mijn gevoel, niet zo maar weg te redeneren indruk dat democratie in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Luxemburg (de voertaal was Duits) een zaak is die significant veel burgers beroert. Vanzelfsprekend kwamen alle diverse standpunten voorbij, van elementen die nog eerder bij oude ‘democratie’ horen tot de meest hedendaagse, zoals loting en koppeling van democratie aan klimaat- en milieuproblemen. Opvallend vaak echter kwamen volgende thema’s terug: het vertegenwoordigingsdeficit van verkozen parlementen, het afwijzen van particratie en de fractiediscipline die boven het algemeen belang gaat, tekort aan transparantie e.d.  Als remedie kwam overwegend het idee van gelote burgerraden naar voren. Ook meer directe democratie dreef boven, maar ik kon me niet van de indruk ontdoen dat velen burgerraden als een vorm van directe democratie beschouwen, terwijl het in sé een vorm van vertegenwoordiging is – zij het dan wel een democratische, in tegenstelling tot de electoraal representatieve praktijk.

Het sluitstuk, de presentatie van Christian Felber, vormde de kers op de taart. Deze 48-jarige Oostenrijkse economist, auteur, activist en bedenker van het concept Economie van het Gemene Goed. Hij is een van de meest hoopgevende stemmen voor een democratische toekomst. Zijn voordracht zal binnenkort beschikbaar zijn. Zie voor Felber ook: https://www.meerdemocratie.be/economie-voor-het-gemene-goed

Enkele genoteerde uitspraken:
“De crisis zal lang duren, complex zijn. Zijn onze regeringssystemen geschikt om daar zinvol mee om te gaan?” (A. Trennheuser, inleiding)
“Wij moeten economie helemaal omdenken, tot welzijn van de mensen en van de democratie.” (K. Geadah)
“Mijn 17 jaar in het parlement tonen duidelijk aan: wij leven in een lobbyrepubliek die gedomineerd wordt door een handvol winstlobbyisten [...]. We moeten veel meer de gewetensvrijheid [van de vertegenwoordigers ] op de voorgrond zetten en mogen geen schrik hebben van een minderheidsregering, want dan krijgt het parlement meer betekenis.” (M. Bülow)

(G.D.B.)

Contact

Meer Democratie VZW
Koetsweg 13
B-3010 Kessel-lo
Ondernemingsnr. 0456.119.338

welkom@meerdemocratie.be
+32 456 37 23 82 (Brigitte George)

Bankrekening

IBAN: BE23 5230 8007 5191
BIC: TRIOBEBB

Privacybeleid en voorwaarden