Alliantie Spirit en SP.A krijgt het woord 'referendum' niet over de lippen

Spirit, een van de brokstukken voortgekomen uit de explosie van de Volksunie, zal de verkiezingen ingaan in alliantie met de socialistische partij-anders (SP.A). Voor Spirit komt het er vooreerst op aan om politiek drijvende te blijven: op eigen houtje haalt deze groep de nieuw ingevoerde 5%-drempel niet. En dat, terwijl deze partij waarschijnlijk het grootst aantal mandatarissen per partijlid telt uit de hele Belgische politieke geschiedenis. Voor de SP moet de alliantie een electorale opkikker van 1 à 2 procent meebrengen, door de electorale inbreng van Bert Anciaux en door de opening naar een jong en alternatief kiespubliek. Of dit alles zal opwegen tegen de wrevel die de hele operatie veroorzaakt bij de traditionele socialistische achterban (die nu plotseling een alliantie moeten vormen met gewezen 'zwarten'), is nog maar de vraag.

 

Spirit heeft van zijn ID-21-verleden een proreferendumstandpunt geërfd. Voorzitster Els Van Weert heeft ons recent nog laten weten dat Spirit zich blijft inspannen om de grondwetsartikelen, die in de traditionele visie de invoering van bindend referendum beletten, voor herziening vatbaar te maken. De socialisten lopen – enkele individuele uitzonderingen daargelaten – helemaal niet warm voor directe democratie. Wat levert die combinatie op wanneer een gemeenschappelijke platformtekst moet worden opgesteld? Een overwinning van het antireferendumstandpunt, zo blijkt.

 

In het 'gemeenschappelijk platform', dat Patrick Janssens en Els Van Weert op 23 oktober 2002 de wereld in zonden, blijft van 'radicale democratie' alleen het volgende over:
'Wij moeten meer mensen op een intense wijze bij de besluitvorming betrekken. Meer mensen moeten zelf mee over hun toekomst en die van hun gemeenschap beslissen. De huidige vertegenwoordigende democratie laat dat onvoldoende toe. Ook vormen van directe democratie zullen niet volstaan.'

'Daarom moeten we de instrumenten van de politieke participatie herdenken en verfijnen. Boven op de vertegenwoordigende democratie kiezen we voor vergaande vormen van participatieve democratie. Die is gemeenschapsvormend en werpt een dam op tegen onverdraagzaamheid en afbrokkeling van het sociale weefsel. We willen zo mensen weer betrekken bij wat er in hun buurt gebeurt en bij wat er over hun buurt wordt beslist. Politiek wordt met de mensen en niet alleen voor de mensen gevoerd. Een grotere vorm van betrokkenheid moet leiden tot betere besluitvorming en dus tot beter beleid. Meer betrokkenheid bij de besluitvorming leidt ook tot een grotere aanvaarding van dat beleid en tot grotere identificatie met de samenleving.'

In deze tekst wordt directe democratie impliciet afgewezen; het alternatief is 'participatieve democratie'. De Spirit-SP.A-alliantie heeft niet als doel om de volkssoevereiniteit in te voeren. De doelstelling is, kort en grof gezegd, om de ontevreden burger psychologisch te lijmen. Die burger gelooft onvoldoende in de politiek, en dit hindert de besluitvorming. Laat hem dus 'participeren', met Gods hulp zal hij dan weer in de 'politiek' geloven. In de tekst staat letterlijk dat die 'participatieve democratie' de burger zal brengen tot een 'grotere aanvaarding' van het 'beleid' en tot een grotere 'identificatie' met de 'samenleving' (= het globaal kapitalistisch bestel). Dat is allemaal puur particratische taal. In een democratie 'participeren' de burgers niet. Zij beslissen soeverein, en zij doen dat – zoveel als zij zelf nodig achten – via het bindend referendum op volksinitiatief.