Tegenstanders van directe democratie denken vaak dat burgers niet in staat zijn tot meebeslissen over wetten. Ze zouden de opleiding, de bekwaamheid of eenvoudig de tijd missen waarover professionele politici wel beschikken. Daarom zou het beter zijn de besluitvorming aan gekozen politici over te laten.
Waardeoordelen
Het antwoord daarop moet luiden dat politieke beslissingen in essentie om waardeoordelen of morele keuzes draaien. Hiervoor zijn burgers even bekwaam als politici. Burgers hoeven niet alle technische details te kennen – daar hebben experts en gespecialiseerde ambtenaren doorgaans goed naar gekeken – maar ze moeten de hoofdlijnen kunnen overzien.
Politici zijn ook generalisten
Daar komt nog bij dat politici, net als burgers, in feite ook generalisten zijn als het op politieke besluitvorming aankomt. Politici moeten continu over allerlei onderwerpen beslissen, maar hebben, in het beste geval, slechts over enkele onderwerpen echte dossierkennis. In de meeste gevallen maken politici net zo goed als burgers gebruik van zogenaamde shortcuts: de adviezen van hun eigen partijspecialisten, meningen van maatschappelijke organisaties en wetenschappelijke specialisten, enzovoort.
Shortcuts versus encyclopedias
Uit onderzoek van de politicoloog Arthur Lupia (Shortcuts versus encyclopedias, American Political Science Review 88, 1994) naar Californische volksinitiatieven blijkt dat het voor het stemgedrag ook weinig uitmaakt of burgers afgingen op samenvattingen in de media en stemadviezen van deskundigen ('shortcuts') of echte dossierkennis hadden van het onderwerp ('encyclopedias'). Burgers die gebruikmaken van shortcuts stemmen slechts drie procent anders dan burgers die encyclopedische kennis bezitten. Dit onderstreept de stelling dat het bij direct-democratische keuzes gaat om waardeoordelen, en niet om technische kennis.
Informatie van experts
Uit onderzoek van de politicoog Nico van der Heijden naar direct-democratische besluitvorming in het Zwitserse kanton Aargau (MD Magazin 4/2012, p. 16) blijkt dat juist informatie die door experts wordt aangedragen, voor burgers de belangrijkste informatiebron te zijn. De informatie die door traditionele media (kranten, televisie en radio) wordt aangedragen, blijkt de belangrijkste informatiebron te zijn. Op de tweede plaats stond verrassend genoeg het officiële informatieboekje dat burgers voor elke stembusgang van de overheid ontvangen. Hierin vindt men veel zakelijke informatie alsmede stemadviezen van de regering en voor- en tegenstanders. Het informatieboekje wordt door de meerderheid van de kiezers in Aargau geconsulteerd. Veel minder belangrijk zijn informatiebronnen als het internet (waarop ook veel ondeskundigen hun meningen kunnen ventileren) of de meningen van vrienden en bekenden.
