“Voeg aan boosheid over verandering, vrees voor verlies toe en je hebt een voedingsbodem voor politieke omwenteling”, zegt Bart Sturtewagen (De Standaard – 29-05-2021). Voor Meer democratie vzw is democratie inderdaad geen “comfortsituatie” maar een levensnoodzakelijke voorwaarde om tot een gezonde, rechtvaardige en welvarende samenleving te kunnen komen. Ons huidige politieke systeem bevat een fundamentele “systeemfout” die we al langer kennen en benoemden als “particratie”. Via de coronacrisis komen de schadelijke werkingen van deze “systeemfout” meer en meer tot uiting, ze wordt ervaren als een acuut probleem, ze doet pijn. Dit leidt tot boosheid, vooral omdat we als burger geen mogelijkheid hebben om de “pijn” te verlichten door zelf initiatief te nemen om die sociale verhoudingen zelf weer op orde te stellen. Alle macht zit bij de partijbureaus van de verschillende partijen, die dan bekvechtend beslissingen nemen die meer de partijbelangen dienen en dan die van de bevolking. Tegen de achtergrond van de coronacrisis wordt dit verschijnsel opnieuw versterkt zichtbaar.
Bart Sturtewagen schrijft in De Standaard van 29-5-2021:
“Het is een diep wantrouwen, grenzend aan verwerping van het politieke systeem. Al in de jaren 80 en 90 ondermijnden falend bestuur en ophefmakende misdaad- en corruptiezaken de band tussen burger en bestuur. De politiek zocht antwoorden in aanhoudende hervormingen van de werking van de staat, zonder merkbaar effect.”
Heel veel mensen voelen zich persoonlijk miskend en moeten voorschriften naleven waar zij in hun diepste binnenste niet mee eens zijn. De mens wordt in zekere zin vernederd door het feit dat hij/zij onderworpen wordt aan wetten en voorschriften waar ze zelf geen vat op hebben, en zelfs geen vat op mogen hebben. In een menswaardige samenleving die “de gelijkwaardigheid van de mensen” respecteert, zal men ervoor zorgen dat de mensen die de gevolgen van een beslissing moeten dragen, kunnen meebeslissen. Dit is nu onderdeel van de systeemfout: wetten en regels worden door een “vreemde macht”-de virologen en de particraten- over de mensen zijn heen gestulpt. Deze hebben te zwijgen, de regels worden soms met politiegeweld doorgedrukt. Welke politieke omwenteling moet er nu komen? Welk systeem kan weer gezondmakend werken in onze samenleving? Als we een samenleving wensen waar de individuele mens in zijn gelijkwaardigheid wordt gerespecteerd, moeten de burgers kunnen meebeslissen over de te nemen maatregelen. Het wezen van de democratie is juist dat de mondige burgers op basis van gelijkheid afspraken (wetten) maken die als eerlijk en rechtvaardig worden ervaren.
Dit kan in een directe democratie. Het sociale vereist altijd het adequate en het proportionele. Wat is in mijn sociale omgeving voor mij en de gemeenschap nu passend en aanvaardbaar? Het sociale plaatst mij in mijn relatie tot mijn medemens en vraagt ook om continue aanpassingen, vermits deze verhouding ook continu verandert; want beide kanten zijn onderhevig aan processen van verandering en ontwikkeling. Voor een constructieve ontmoeting, is een democratisch proces van dialoog nodig, en niet enkel argumenten die van “experts” komen.
Als we in een echte directe democratie zouden hebben geleefd, dan was er een maatschappelijk gesprek geweest waar alle voors en tegens van de coron maatregelen met hun consequenties op psychisch, sociaal en economisch vlak aan bod waren gekomen. Dit is tot op heden flagrant niet gebeurd. Zouden er dan helemaal geen maatregelen zijn? Bedoelen we dat? Natuurlijk wel, maar het zouden maatregelen die de meerderheid van de bevolking als adequaat, proportioneel en rechtvaardig zouden hebben ervaren. Dat zij zelf hebben meebeslist werkt sowieso motiverend, zorgt voor samenhorigheid en houdt mensen gezond. Misschien is iemand het persoonlijk niet helemaal eens met de alzo “democratisch” genomen maatregelen, maar diegene die protesteert, die weet wel dat de meerderheid van zijn medemensen (dorp, straat...) dit wel zo op die manier wensen. De algemene frustratie zou verwaarloosbaar zijn, lockdownfeestjes en brutale betogingen zouden niet nodig zijn. En ook de ziekteverspreiding zou mogelijk sneller onder controle zijn. Wie weet...?
Sluit u aan bij Meer Democratie vzw en steun ons om de “systeemfout” recht te zetten en het laatste woord terug aan de burgers te geven.
