“Ook als de opkomstplicht wordt afgeschaft, zal ik gaan stemmen. Niet zozeer door de overtuiging dat mijn stem het verschil maakt, maar vooral omdat ik mij herken in onze democratie.” schrijft Ludo Perefoen in De Standaard (18-06-2021) … “Maar wij behoren tot de gelukkigen die zich bevestigd weten door dat bestel. Veel anderen voelen zich even sterk gedesavoueerd door datzelfde bestel. Zij voelen zich vervreemd van de politiek doordat een aanzienlijk deel van hun voorkeuren geen meerderheid haalt en doordat zij zich onvoldoende herkennen in de opendiscussiemodus van onze democratie. Zij die zich gemarginaliseerd voelen en een substantieel andere vorm van politiek en beleid willen, hebben wellicht een punt wanneer zij menen dat hun stem geen verschil maakt. Niet stemmen is voor hen de rationele keuze.”
Bij Meer democratie wensen we inderdaad een andere vorm van politiek beleid. De politieke partijen bepalen wie op een verkiesbare plaats komt te staan, en van wie helaas het stemgedrag in het parlement onder directe controle staat van de partijhoofdkwartieren. Woordbreuk en niet nakomen van verkiezingsbeloftes zijn schering en inslag. De burgers vertrouwen de politici niet meer. Waarom zijn kiezers nodig om een vivaldi regering te vormen die niets met verkiezingsresultaten te maken heeft? Verkiezingen zullen daaraan niets veranderen.
Dan schrijft Ludo Perefoen: “Hoe drukken wij ons respect voor hen uit? Niet door onze eigen denkbeelden over wat een respectabele samenleving is, af te vijlen of af te zweren. Wij moeten onverminderd blijven kiezen voor wat wij juist en goed vinden, met behulp van het politieke systeem dat wij juist en goed vinden. Zoals ik mijn respect voor ons politieke bestel uitdruk door te gaan stemmen, zo is de afschaffing van de opkomstplicht een vorm van respect voor hen die dat respect niet kunnen opbrengen.”
Meer Democratie vzw is van mening dat het afschaffen van de opkomstverplichting niets te maken heeft met respect voor degenen die geen respect hebben voor het huidige particratische politieke systeem. Respect voor de medeburger houdt in dat men zijn medemens als zijn gelijke beschouwd in de politieke besluitvorming; dat iedere burger een vrije en gelijke stem krijgt in het maken en stemmen van wetten. Bij het “verkiezen” van de door partijen aangeduide kandidaten is dit gelijkheidsbeginsel al geschonden. Weg democratie dus. Immers wat doen we nu in het “stemhokje”? Eigenlijk stemmen we niet, we “kiezen” tussen “kandidaten” die – zoals gezegd - al op voorhand zijn aangeduid en ons zogenaamd 'vertegenwoordigen'. Maar stemmen is iets heel anders dan “verkiezen”. Stemmen doe je voor of tegen een wetsvoorstel. Hiernaar streven wij bij Meer Democratie vzw, namelijk dat de burgers zelf wetsontwerpen kunnen indienen en die door het parlement of via referenda laten goed- of afkeuren. Hierin ligt meteen ook het antwoord op de vraag op welke manier rekening kan worden gehouden met alle lagen van de bevolking. Iedere burger, uit gelijk welke laag dan ook, heeft zo de mogelijkheid om via een gegarandeerd vrije en gelijke stem deel te nemen aan de wetsproductie. Zowel door hierin initiatieven te kunnen nemen als door erover te stemmen.
Bij opkomstverplichting ervaart de burger een dwang van een instantie die zich boven hem plaatst waaraan hij zou moeten gehoorzamen. In een echte democratische samenleving zijn de burgers soeverein en staat er geen instantie boven hen die hen bevoogd. De burger heeft het recht om zelf te beslissen of hij stemt of niet. Hij die niet stemt mandateert automatisch – stilzwijgend – aan degenen die wel gaan stemmen...
