Aan burgeractiviteit ligt het niet, wel aan wat de overheid ermee doet. Of zoals de kop het samenvat van een artikel hierover in Le Soir van 23-05: “Een team van ULB-VUB academici heeft de participatieve democratie in België bestudeerd. De conclusie: er zijn veel initiatieven, maar ze zijn versnipperd en hebben geen politieke impact. De burgers beraadslagen, maar met hun opties wordt geen rekening gehouden. Laten we maar opletten voor een boemerangeffect hiervan: nog minder vertrouwen in de democratie.”
Volgens Jean-Benoît Pilet, een van de onderzoeksleiders, ligt het probleem grotendeels aan onduidelijke inspraakprocedures. Of het nu gaat om verzoekschriften, volksraadplegingen, burgerdebatten met parlementaire commissies (bijv. Brussels Parlement, Duitstalig Oost-België): steeds weer is het gissen wat de verkozenen ermee zullen doen. Ook de niet geïnstitutionaliseerde vormen, zoals G1000 of ‘We need tot talk’ (partijfinanciering), “hebben meer weg van drukkingsgroepen zoals vakbonden dan van beslissingsorganen”, schrijft David Coppi, de auteur van het geciteerde artikel. Hij typeert de situatie meer specifiek als volgt: “Ik zou zeggen dat we in België, in vergelijking met de rest van Europa, voorop lopen wat betreft het institutionaliseren van vormen van burgerparticipatie, maar achterblijven wat betreft de besluitvorming van die participatieprocessen.”(1)
Beslissende inspraak is net wat Meer Democratie wenst te verwezenlijken. Dit via het referendum op burgerinitiatief – het bindend referendum wel te verstaan, waarbij de beslissing van de burgers automatisch wet wordt. Dit geeft elke burger het gevoel van verantwoordelijkheid voor zijn/haar maatschappij.
Ook dienen via petities burgerraden tot stand te kunnen komen, waarvan de resultaten aan de gemeenschap dienen voorgelegd te worden in een verplicht referendum – zeker bij vérstrekkende thema’s. Dit stelt elke burger in staat om mee te beslissen, niet enkel de toevallig gelote.
Participation citoyenne en Belgique : un rapport accablant
(1) Op de 8 trappen van de participatieladder van S. Arnstein, nog steeds dé referentie voor het aandeel van de burger in de politiek, zou deze toestand de 4e , hoogstens de 5e, trap halen – die van het adviserend bevragen (zie https://www.meerdemocratie.be/de-participatie-ladder-van-sherry-arnstein).
